همدلی با دیگران

همدلی:
ایجاد تغییرات روزافزون فرهنگی، سیاسی، اقتصادی و اجتماعی، شیوه‌های زندگی را نیز دستخوش تغییر نموده است. به طوری که بسیاری از افراد را با وجود توانایی‌های مختلف در رویارویی با مسایل و مشکلات آسیب‌پذیر نموده است. اگر برنامه‌های حمایت و پشتیبانی کننده‌ای نباشد که بتواند در شرایط بحرانی و آسیب‌پذیری فرد را از فشارهای روحی –روانی وارده برهاند، ممکن است او را در مراحل تصمیم گیری دچار اشتباهات غیرقابل جبران بنماید.

از این نظر همدلی یک عمل داوطلبانه‌ی حمایتی محسوب می‌شود که به فرد کمک می‌کند تا این مرحله بحرانی را به خوبی پشت سر بگذارد. وقتی دلمان به حال کسی می‌سوزد، نسبت به احساسات او همدردی می‌کنیم ولی بایستی توجه داشت که دلسوزی و ترحم به دیگران همدلی محسوب نمی‌شود.

همدلی یعنی بتوانیم بدون آن که در موقعیت طرف مقابل قرار گرفته باشیم، خودمان را جای او بگذاریم و از منظر او مساله را نگاه و درک کنیم. همدلی به فرد کمک می‌کند تا بتواند انسان‌های دیگرا را حتی وقتی با او تفاوت دارد، بپذیرد و احترام بگذارد.

همدلی روابط اجتماعی را بهبود می‌بخشد و به ایجاد رفتارهای آرام بخش، حمایت کننده و پذیرنده نسبت به انسان‌های دیگر منجر می‌شود.

اثرات همدلی:
♦ عامل پیشگیری بسیاری از رفتارهای ناخوشایند می‌شود.
♦ در طرفین احساس خوشایند و مثبت به وجود می‌آورد.
♦ فرد را از احساس تنهایی نجات می‌دهد.
♦ موجب اخذ تصمیم‌های صحیح تر می‌شود.
♦ از بسیاری از تعارضات و سوءتفاهم‌ها جلوگیری می‌کند.
♦ همدلی به جا و مناسب موجب تعدیل و اصلاح شناخت، احساس و رفتار می‌شود.
♦ در تحکیم روابط همسران می‌تواند نقش مهمی‌داشته باشد.
♦ احساس آرامش و قوه ادارک فرد را افزایش می‌دهد.
♦ موجب افزایش اعتماد به نفس می‌شود.
♦ زمینه شناخت بهتر و بیشتر از دیگران را فراهم می‌آورد.
♦ روابط اجتماعی و خانوادگی را بهبود می‌بخشد.
♦ امنیت روانی و آسایش خاطر را تقویت می‌کند.
♦ میل به شرکت در فعالیت‌های گروهی را افزایش می‌دهد.
♦ بیان احساسات خود و درک احساسات دیگران را آسان تر می‌کند.

زمینه‌های بروز همدلی:
– همدلی یه نوع خصوصیت ذاتی انسان‌هاست. چون انسان‌ها در اجتماع به دنیا می‌آیند و با هم زندگی می‌کنند و بزرگ می‌شوند، برای هم دیگر ارزش قائلند و نسبت به دیگران نگران می‌شوند و رفتار همدلانه از خود نشان می‌دهند.
– رفتار همدلی بر اساس شرطی سازی اولیه شکل می‌گیرد و انسان‌ها از رفتارها و عکس العمل‌های دیگران همدلی را می‌آموزند.
– رفتار همدلی می‌تواند به موقعیت و تجربه خود آنان بستگی داشته باشد، یعنی هرچه افراد همدلی بیشتری را تجربه کرده باشند، احتمال واکنش رفتار فعالانه در آن‌ها بیشتر خواهد بود.
– گاهی علت بروز رفتارهای همدلانه می‌تواند دوری کردن از یک حالت روحی و منفی ناخوشایند باشد.
– تشویق رفتارهای همدلانه از طرف دیگران می‌تواند احتمال بروز آن را در موقعیت‌های مشابه افزایش دهد.

راهکار‌های تقویت همدلی:
♦ در ارتباط با دیگران به آن‌ها فرصت دهیم تا احساسات خود را به راحتی بیان کنند.
♦ چون همدلی بر پایه خودآگاهی است، هرچه بیشتر نسبت به احساسات خودمان آگهی داشته باشیم بهتر می‌توانیم احساسات دیگران را درک نماییم.
♦ تظاهر به همدلی نکنیم و به احساسات دیگران لطمه نزنیم.
♦ تجارب مشابه گذشته به ما کمک می‌کند تا موقعیت و احساسات طرف مقابل را بهتر درک کنیم.
♦ در ارتباط با دیگران، قبل از اقدام به هر عملی، لحظه‌ای هم که شده خود را جای او قرار دهیم.
♦ هنگام بروز مشکل، احساسات خود را با دیگران درمیان بگذاریم.
♦ متوجه باشیم که همدلی از سوی دوستان دارای حد و اندازه‌ای است، افراط در آن امکان سوءاستفاده را فراهم می‌آورد.
♦ اطرافیان خود را بخاطر رفتارهای همدلانه شان تشویق کنیم.
♦ در همدلی با دیگران از مقایسه کردن خودداری کنیم، چون ممکن است به احساسات پرامید آن‌ها لطمه وارد شود.
♦ دستور دادن، قضاوت کردن، نصیحت کردن و سرزنش کردن احساس همدلی را از بین می‌برد، اکیدا از آن‌ها پرهیز کنیم.
♦ هر قدر حس همدلی را در خود تقویت کنیم، به همان میزان اصول اخلاقی را رعایت نموده‌ایم.
♦ در هنگام همدلی، احساسات خود را شمرده بیان کنیم تا طرف مقابل احساس آرامش بیشتری بنماید.
♦ به سخنان طرف مقابل کاملا گوش داده و به او اطمینان دهیم که سعی داریم مانند او به مشکل نگاه کنیم.
♦ با برقراری روابط صمیمانه در خانواده، روحیه همدلی اعضای خانواده را تقویت کنیم.
♦ سعی کنیم در همدلی راه حل ارائه ندهیم چون طرف مقابل دلش می‌خواهد فقط ناراحتی خود را با کسی درمیان بگذارد و از جانب او درک شود.
♦ مشکلات دیگران را کوچک و بی ارزش نپنداریم.(برای مثال: ای بابا این که مشکلی نیست… اگر جای من بودی چه می‌کردی؟…)
♦ مشکلات دیگران را بیش از حد بزرگ جلوه ندهیم (برای مثال: عجب بدبختی بزرگی…. با این وجود می‌خواهی چه بکنی؟…)

تهیه کننده: خانم سعادت
عنوان منبع: رفتارهای آرام بخش
نویسنده: امیر ملک محمودی الیگودرزی، فاطمه ملکی